Bulimia nervoza, tıkınırcasına yeme nöbetleri ve ardından gelen telafi davranışlarıyla bilinen psikolojik bir rahatsızlıktır. Kişi, bu atakların ertesinde kilo almamak için kusma veya laksatif kullanımı gibi sağlıksız yöntemlere başvurarak uyum bozukluğu sergiler. Elektrolit dengesizliği, yemek borusu hasarı ve diş problemleri; bu durumun fiziksel etkileri arasında yer alır. Aynı zamanda birey; depresyon, utanç ve kontrol kaybı hissi gibi psikolojik sorunlar da yaşar.
Bulimia Nervoza Nedir?
Bulimia nervoza, yeme atakları ve sonrasında gelen kilo alımını engellemeye yönelik uygunsuz davranışlarla tanımlanan ciddi bir rahatsızlıktır. Genellikle ergenlik dönemindeki ve genç yetişkin kadınlarda görülen bu bozukluk; biyolojik, psikolojik ve sosyokültürel faktörlerin etkileşimiyle ortaya çıkar. Hastalar, beden algılarında bozulma yaşar ve yeme davranışlarını kontrol edemez. Ayrıca bireylerin duygusal stresle başa çıkmada zorluk çekmesi, bir tür uyum bozukluğu olarak değerlendirilir.
Bulimia Hastalığı Nedenleri Nelerdir?
Genetik yatkınlık, serotonin ve dopamin gibi nörotransmitterlerdeki dengesizlikler söz konusu hastalığın biyolojik temelini oluşturur. Mükemmeliyetçilik, düşük benlik saygısı ve duygu düzenleme güçlüğü ise bu duruma zemin hazırlayan psikolojik faktörlerdir.
İnce beden ideali dayatmaları, medya etkisi ve akran baskısı Bulimia hastalığını ortaya çıkaran sosyokültürel unsurlar arasında yer alır. Öte yandan aile içi çatışmalar, stresli yaşam olayları ve kontrol edilemeyen diyet süreçleri de uyum bozukluğu yaratarak tıkınırcasına yeme döngüsünü başlatabilir.
Bulimia Nervoza Belirtileri Nelerdir?
Bulimia nervoza, bireylerin düzensiz yeme alışkanlıklarına sahip olduğu ve ardından kilo alımını engellemek için sağlıksız yöntemlere başvurduğu psikiyatrik bir rahatsızlıktır. Söz konusu hastalık hem fiziksel sağlığı hem de duygusal denge ve sosyal işlevselliği derinden etkiler. Bununla birlikte Bulimia nervoza belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Ağız ve diş problemleri
- Parotis bezi şişmesi
- Elektrolit dengesizliği
- Sindirim sistemi sorunları
- Adet düzensizliği
Kilo takıntısı, tıkınırcasına yeme epizodları, duygudurum değişimleri ve mükemmeliyetçilik ilgili rahatsızlığın psikolojik semptomları arasındadır. Aynı zamanda kardiyak sorunlar, osteoporoz ve psikiyatrik eş tanılar da bulimia nervozanın uzun vadeli komplikasyonlarından birkaçıdır. Belirtileri tanımak ve duruma erken müdahale etmek ise yaşamı tehdit edebilecek durumların oluşmasını engeller.
Bulimia Nervoza Zararları Nelerdir?
Elektrolit dengesizliği, gastroözofageal reflü, özofagus yırtılmaları ve diş minesinde erozyon Bulimia nervozanın fiziksel etkileri arasında yer alır. Aynı zamanda kronik kusma, mide asidinin ağız ve yemek borusunda tahribat yaratmasına neden olur. Hormonal düzensizlikler ve menstrual siklus bozuklukları da bulimia nervoza’nın zararları arasındadır. Hastalığın fiziksel etkileri, kişinin metabolik homeostazını bozarak yaşamı tehdit eden uyum bozukluğu sorununa da sebebiyet verir.
Bulimia nervoza hastaları; depresyon, anksiyete bozuklukları ve dürtü kontrol sorunları gibi psikolojik sıkıntılar yaşar. Ayrıca benlik saygısında azalma ve sosyal izolasyon, hastalığın yol açtığı uyum bozukluğu sebebiyle derinleşir. Hastalar, uzun vadede kardiyak aritmiler, böbrek yetmezliği ve osteoporoz gibi sistemik etkilerle de karşılaşır.
Bulimia nervoza, bilişsel davranışçı terapi ve farmakoterapi gibi yöntemlerle tedavi edilir. Ancak tedavi süreci, hastanın fiziksel ve psikolojik hasarlarını iyileştiremeyebilir. Dolayısıyla erken müdahaleyle uyum bozukluğu önlenmeli ve multidisipliner bir yaklaşım benimsenmelidir.
Bulimia Nervoza Kimlerde Görülür?
Bulimia Nervoza genç kadınlarda sıklıkla görülen psikolojik bir rahatsızlıktır. Ayrıca belirli risk faktörlerinin bu hastalığın görülme olasılığını artırması söz konusudur. Bulimia nervozanın en sık görüldüğü kişiler ise şu şekildedir:
- Ergenlik dönemindeki kadınlarda sosyal baskı ve beden imajı kaygısı sebebiyle bulimia nervoza riski oldukça yüksektir.
- Standartları yüksek olan ve özeleştiri yapan kişiler, kontrol kaybı hissini yeme davranışıyla dengelemeye çalışır.
- Genetik yatkınlık ve aile içi model alma, hastalığın gelişiminde önemli bir rol oynar.
- Dansçı, jimnastikçi ve model gibi zayıflık baskısının yüksek olduğu meslekleri icra edenler, kilo kontrolü için riskli davranışlar geliştirebilir.
- Cinsel istismar, ayrılık ya da kayıp gibi travmatik yaşam olayları yeme bozukluklarını tetikleyebilir.
Hem fiziksel hem de psikolojik sağlığı tehdit eden bulimia nervoza, belirli risk gruplarında daha sık görülen bir rahatsızlıktır. Bu noktada erken tanı, hastalığın yol açabileceği uyum bozukluğu ve uzun vadeli komplikasyonların önlenmesi için kritik öneme sahiptir. Kişinin beden imajı, duygusal durumu ve sosyal çevresi arasındaki dengenin sağlanması ise ancak multidisipliner bir tedavi yaklaşımı ile mümkündür. Dolayısıyla risk faktörlerini taşıyan kişiler, profesyonel destek almalı ve sağlıklı başa çıkma mekanizmaları geliştirmelidir.
Bulimia ve Anoreksiya Arasındaki Fark Nedir?
Bulimia ve Anoreksiya, yeme bozuklukları kategorisinde yer alan ancak farklı klinik tablolar sergileyen rahatsızlıklardır. Anoreksiya, belirgin düzeyde zayıflık ve beden ağırlığını korumaya yönelik patolojik korkuyla tanımlanır. Katı diyet uygulamalarına başvuran kişiler, sağlıklı vücut kitle indeksinin altına düşer. Bulimia nervoza hastaları ise normal kiloda veya hafif şişman olabilir. Ancak bu kişiler, tekrarlayan tıkınırcasına yeme ataklarının ardından kusma veya laksatif kullanımı gibi telafi edici davranışlar sergiler.
Anoreksiyalı bireyler gerçekçi olmayan bir şişmanlama korkusu yaşar. Bulimia nervoza hastaları ise yeme atakları sonrası suçluluk duyar ve kompansatuvar davranışlar sergiler. Ayrıca Anoreksiya, uzun süreli malnütrisyona bağlı sistemik çökmeye sebebiyet verir. Bulimia ise tekrarlayan arındırma davranışlarına bağlı metabolik dengesizlikler oluşturur. Her iki durum da psikiyatrik ve medikal müdahale gerektirir.
Bulimia Nervoza Tedavisi Nasıl Yapılır?
Bulimia nervoza tedavisi, kişinin fiziksel ve psikolojik sağlığını bütüncül bir yaklaşımla ele almayı gerektirir. Birincil tedavi yöntemi olarak kullanılan bilişsel- davranışçı terapi, hastanın yeme davranışlarına eşlik eden olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmeyi hedefler.
Seçici serotonin geri alım inhibitörleri, hastalığa anksiyete ve depresyonun eşlik ettiği hallerde farmakolojik destek amacıyla kullanılır. Ayrıca hastaların yetersiz diyet ve elektrolit dengesizliğine bağlı olarak gelişen uyum bozukluğu ile başa çıkmaları için beslenme danışmanlığına ihtiyaçları vardır.
Tedavi, bulimia nervozanın kronikleşme riski sebebiyle davranış değişikliğinin sürdürülebilirliğini sağlamaya odaklanır. Duygu düzenleme becerisini geliştiren diyalektik davranış terapisi, hastaların stresle başa çıkma mekanizmalarını güçlendirir. Aile terapisi, ergen ve genç yetişkin hastalarda destekleyici bir çevre oluşturmaya yarar. Ayrıca hastalığın sebep olduğu sosyal uyum bozukluğu, düzenli takip ve nüks önleme programları sayesinde önlenir. Bu kapsamda Dr. Barbaros Özdemir önderliğinde multidisipliner ekipler tarafından yürütülen kişiselleştirilmiş tedavi planları, iyileşme sürecinin başarısını artırır.
Sıkça Sorulan Sorular
Bulimia Nervoza Nasıl Kurtulurum?
Bulimia nervoza hastalığından kurtulmak için öncelikle uzman desteğine ihtiyaç vardır. Bu noktada bilişsel terapi, yeme davranışlarını düzenlemek için başvurulan yöntemler arasındadır. Beslenme programı ve psikolojik destek ise beden – zihin uyum bozukluğu sorununu ortadan kaldırmaya yardımcı olur. Hastalar, düzenli takip ve kararlılıkla sağlıklı yaşama geçebilir.
Bulimia Nervoza Ne Demek Tıp?
Bulimia nervoza, yinelenen aşırı yeme atakları ve ardından kilo alımını önlemek amacıyla gerçekleştirilen uygunsuz telafi davranışlarıyla karakterize bir rahatsızlıktır. DSM-5 kriterlerine göre tanımlanan hastalık, beden zihin uyum bozukluğu ile ilişkilidir. Kişiler, elektrolit dengesizliği, gastroözofageal hasarlar ve dental erozyon gibi fiziksel komplikasyonlarla karşı karşıya kalır.
Yiyip Yiyip Kusmak Nedir?
Yiyip yiyip kusmak, tıpta bulimia nervoza olarak bilinen bir yeme bozukluğunun temel belirtisidir. Haddinden fazla yemek tüketen kişi, kilo almamak için kusma ve laksatif kullanımı gibi yöntemlerle yediklerini çıkarır. Söz konusu durum, mide asidinin yemek borusuna ve dişlere zarar vermesine yol açar. Diğer yandan genellikle suçluluk duygusu ve beden imajı kaygısı yiyip yiyip kusmaya sebebiyet verir.
